Negen leugens over innovatie
Ewoud Liberg, 30 augustus 2021
In mijn archief vond ik pas een mooie tekst: ‘zeven leugens over innovatie’. Zo’n vijftien jaar geleden aan mij uitgereikt tijdens een innovatiebijeenkomst. Geprint op een blanco A4 zonder verdere informatie. De tekst is nog steeds sterk en toegankelijk. Het geeft helderheid over de fundamentele principes van effectieve innovatie. Ik heb gezocht naar de auteur van de zeven leugens, maar niet gevonden. Mocht de auteur zich alsnog melden, dan ben ik uiteraard graag bereid tot vermelding. Inmiddels heb ik er wel twee aan toegevoegd: leugen 8 en 9.
Over het onderwerp innovatie doet zich namelijk een respectabele verzameling grote en kleine leugens de ronde. Veel van deze leugens worden veroorzaakt door angst voor het onbekende en een gebrek aan concrete ervaring met serieuze innovatie en creativiteit. In dit artikel probeer ik de meest hardnekkige leugens te ontkrachten. Wellicht dat dit u over de streep helpt om ook van start te gaan met innovatie!
Leugen 1
Innovatie is afhankelijk van toeval
Aan veel uitvindingen is inderdaad een toevallige ingeving of gebeurtenis voorafgegaan. Toch voert het vaak te ver om te zeggen dat deze toevalligheden de innovatie op eigen kracht hebben teweeggebracht. Er zijn miljoenen appels uit bomen gevallen voordat Newton zijn wet van de zwaartekracht formuleerde. Innovation is in the eye of the beholder. Iemand kan door een toevallige ingeving op het spoor gebracht worden van een innovatie, maar dat vereist bij deze persoon reeds aanwezige kennis om over de grenzen van het mogelijke heen te kijken en een onbewust verlangen om over deze grenzen heen te treden. Innovatie berust niet op toeval. Innovatie berust op verlangen naar iets nuttigs en nieuws.
Leugen 2
Innovatie is het terrein van marketing, research en development
Marketing en R&D zijn ervoor verantwoordelijk om het assortiment aan producten en diensten te evalueren en zonodig met nieuwe zaken op de proppen te komen. Innovatie is dus zeker een taak van de afdelingen Marketing en R&D. Maar innovatie is niet het exclusieve terrein van deze afdelingen. Elke medewerker in een organisatie beschikt over ideeën waarmee hij/zij het eigen werk of het werk van anderen zou kunnen verbeteren. Het probleem is echter dat niet iedere medewerker met zijn/haar ideeën ergens terecht kan, dat deze ideeën vaak niet serieus worden genomen, en dat er al helemaal geen tijd of geld beschikbaar wordt gesteld om ideeën verder uit te bouwen en uit te voeren. Het ‘not-invented-here’ syndroom regeert nog steeds in veel organisaties. Terwijl uit iedere hoek van de organisatie waardevolle innovaties kunnen voortkomen. Neem een afdeling als Accounting. Niemand moet er toch aan denken als de accounting-medewerkers overgaan tot creatief boekhouden. Toch heeft ooit iemand het principe van Acivity Based Costing bedacht, en daarmee de onderneming een groot voordeel bezorgd ten opzichte van alle andere bedrijven, niet slechts de branchegenoten.
Leugen 3
Ideeën zijn de sleutel tot innovatie
‘Onze medewerkers komen gewoon niet met ideeën. Misschien hebben we wel helemaal geen ideeën.’ Het is uitzonderlijk hoe vaak dit nog wordt beweerd. De realiteit is dat in elke organisatie enorm veel ideeën bestaan waar het (top)management geen notie van heeft. Het lijkt wel of er twee kampen bestaan in een organisatie. In het ene kamp worden ideeën bedacht, en in het andere kamp is men bezig met het optimaliseren van het bestaande. Het is opmerkelijk hoe vaak het management zich in het tweede kamp bevindt. Een deel van de oplossing is het hebben van een goed systeem voor ideeën management, waardoor het uitspreken van en het kennisnemen van elkaars ideeën wordt gestimuleerd. Een ander deel van de oplossing is het hebben van een goed innovatieproces, waardoor ideeën effectief komen tot besluitvorming en actie.
Leugen 4
Innovatie is riskant
Zoals bij ieder prototype, kunnen ook de risico’s van innovatie worden geminimaliseerd alvorens tot schaalvergroting over te gaan. Ga vroegtijdig de marktconfrontatie aan, doe beperkte experimenten, monitor dagelijks de resultaten, stel regelmatig bij, en wees niet terughoudend met het afbreken van experimenten die niet het verwachte resultaat brengen. Varieer het innovatie-portfolio om risico’s te beperken. En bedenk dat het nog veel riskanter kan zijn om niet te innoveren.
Leugen 5
Innovatie betekent radicaal breken met het verleden
Het tegenovergestelde is waar. Innovatie geschiedt bijna altijd evolutionair, dat wil zeggen voortbouwend op het bestaande. Het komt voort uit de bestaande strategische kern bekwaamheden en verworvenheden van een organisatie.
Leugen 6
Creatief denken is voor de Willy Wortels en de Pietje Bells
Deze misvatting komt voort uit gebrek aan kennis over de theorie van creatief denken. Men denkt dat alleen creatievelingen en de meer rebels ingestelde medewerkers de geestelijke vrijheid hebben om met nieuwe ideeën te komen. Creatief denken berust echter op formele technieken die zeer gedisciplineerd kunnen worden toegepast. Iedereen kan creatief Ieren denken door eenvoudigweg de methoden, technieken en procedures aan te Ieren die leiden tot het genereren van nieuwe ideeën. Creativiteit is geen kunst maar een kunde.
Leugen 7
Voor een grote doorbaak hebben we een gouden idee nodig
‘Het gouden idee’, dat is het idee waaruit het bedrijf is ontstaan. ‘We hebben een ander gouden idee nodig dat net zo groot is.’ De moeilijkheid is dat bij het zoeken naar dit gouden idee, het betreffende idee waarschijnlijk wordt platgewalst. Er is niets mis mee om een innovatiestrategie te richten op revolutionaire ideeën met een hoog potentieel. Het probleem is echter vaak dat men dan geen oog meer heeft voor de kleinere ideeën die er al zijn. Stel dat ingediende ideeën en voorstellen stelselmatig worden beantwoord met: ‘het spijt ons, maar uw idee is niet revolutionair genoeg.’ De ideeënstroom zal dan al snel opdrogen. De waarheid is dat de mensen die met de ideeën komen belangrijker zijn dan de ideeën zelf. Luister naar de kleine ideeën, en ze geven je de grote ideeën. Bovendien, hoe kun je weten welk idee uiteindelijk tot die grote doorbraak zal leiden?
Leugen 8
Met logica kom je van A naar B, met creativiteit overal
Innovatie vraagt een kritische en onderzoekende houding. Wees dan ook de kritische en onderzoekende bedrijfsrechercheur in plaats van de journalist. De journalist schrijft op wat hem verteld wordt en verondersteld dat dit juist is. Een rechercheur doet onderzoek en is continu op zoekt feiten en bewijs. Je zal dus objectief en kritisch moeten zijn. Ook bij innovatie is het niet anders! Het anders denken en creativiteit komt ook zeker aan de orde. Zonder creativiteit en zonder mentale wendbaarheid komt je er zeker niet. Maar basis is wel dat je zal moeten vertrekken met een concrete opdracht met harde kaders en randvoorwaarden en dat je moet terugkomen met harde financieel rendabele business. Bedrijven zijn niet vatbaar voor praatjes, meningen, gevoelens en een knappe hipster met koffie die zegt dat alles kan wat je je kan inbeelden.
Leugen 9
Bij innovatie moet je zoveel mogelijk vrij laten
Velen denken dat op weg naar een innovatie alles moet kunnen, er geen grenzen mogen zijn en je iedereen vrij moet laten. Een succesvol innovatieprogramma, zoals geldt voor elk succesvol programma, kent een goede organisatie. Het heeft een concrete start, doelstellingen, planning en het kent een concreet eind voor elke fase. Deadlines en tussenresultaten moeten worden gehaald. Timeboxen van elke stap is daarom super belangrijk. Uitloop en desorganisatie halen snelheid uit het programma en laten energie verdwijnen. Kaders zijn nodig om creatief te kunnen zijn. Kaders dagen uit en inspireren!
Laat me weten als je nog meer interessante leugens over innovatie tegen komt. Ik hoor ze graag.
Sta je voor een mooie uitdaging, wil je er niet alleen voor staan of heb je hulp nodig? Ik praat er graag over met je.
- Bekijk mijn referenties via eerder werk
- Bekijk hier mijn LinkedIn profiel
