Een bedrijf op een gezonde koers zetten en houden… zo doe je dat
(deel 1 van 6)
Ewoud Liberg, 15 september 2019
“Hoe kan je op een gedegen manier ofwel ‘volgens het boekje’ een organisatie op koers zetten en op koers houden? Wat moet je dan doen en in welke volgorde?” Deze vragen krijg ik nog wel eens gesteld in mijn rol van veranderaar. Voor sommigen lijken dit vragen van vroeger en niet meer te passen in de wereld van snelle veranderingen, maar dat is een misvatting. De door de jaren heen opgebouwde kennis, principes en modellen vanuit strategisch management, marketing en innovatie zijn prima toepasbaar in de snel veranderende wereld van nu. Ik beloof een reeks goed leesbare artikelen waarmee jij als ondernemer, directie of manager een bewezen route krijgt aangeboden waarmee je (een nieuwe) koers voor jouw organisatie kan uitzetten en volgen. Na het lezen van elk artikel kan je direct aan de slag met het instrument dat ik je aanreik. Daarmee zet je concrete en waardevolle stappen richting een gezonde toekomst van de onderneming.
We horen de afgelopen jaren in toenemende mate dat alles sneller moet. Veel organisaties hebben nieuwe werkmethodes geïntegreerd in de bedrijfsvoering, maar het betekent niet dat je klakkeloos maar mee moet lopen in de wereld van agile, scrum, lean, startups of disruptieve activiteiten. Beginnen we misschien wat door te slaan? Wat is nu nog de positie van de traditionele methoden en modellen uit het vakgebied van strategisch management en marketing? Zijn ze nog van waarde? Het lijkt er soms wel op dat ze sterk naar de achtergrond verdreven zijn en dat we ze daarom massaal aan het vergeten zijn. Of worden ze overroepen door de geluiden van onze snelle vakgenoten?
Deze traditionele instrumenten vergroten
naast het rendement ook het
innovatief vermogen van de onderneming
Organisaties moeten wendbaar zijn. Dat staat buiten kijf. Wendbaarder dan ooit omdat de relevante omgeving steeds sneller verandert. Mijn ervaring is dat de traditionele instrumenten waarmee je een bedrijf op koers kan zetten en kan houden, ook het innovatief vermogen en het rendement van innovatie aanzienlijk kunnen vergroten. Gebruik de instrumenten dan niet als een snelle invuloefening, maar pas ze bedachtzaam toe. Daar neem ik je graag in mee.
Soms hebben organisaties geen wens tot fundamentele vernieuwing, maar behoefte aan meer grip op de koers die de organisatie volgt. Een oorzaak hiervan kan zijn dat een organisatie na enkele ingrijpende veranderingen op zoek is naar een nieuw evenwicht en de wens heeft tot het vinden van nieuwe stabiliteit binnen de organisatie. Dat het voor een ieder binnen de organisatie helder is waar de organisatie voor staat, wat het wil bereiken en hoe ze dat wil doen. Maar ook dat elke medewerker begrijpt wat zijn of haar rol is en welke individuele bijdrage verwacht wordt in haar streven naar een gezonde toekomst.
Wil jouw organisatie vernieuwing inzetten, is jouw organisatie op zoek naar een nieuw evenwicht of wil jouw organisatie haar koers herijken of een nieuwe uitzetten? Dan is deze artikelenserie interessant voor je. Ik beschrijf hoe je dit kan doen in vijf fases en ik baseer me op bewezen methoden en instrumenten. Mijn doel is jou hiermee in staat te stellen een organisatie te leiden naar een bestuurbare en beheersbare toekomst. De vier centrale vragen die deze artikelenserie beantwoordt zijn:
Hoe zet je (nieuwe) koers uit voor een organisatie
Hoe zet en houd je een organisatie op koers
Welke basisinstrumenten gebruik je daarvoor
Waar je op moet letten als je deze instrumenten gebruikt
Bij het gebruik van de instrumenten zal het je duidelijk worden dat er geen methode bestaat die voor jou de te volgen koers kan bepalen. Kiezen moet je echt zelf doen. De instrumenten leiden je in een structuur waarmee je stap voor stap de lege vlakjes invult met jouw identiteit en met wat jij belangrijk vindt binnen en buiten jouw organisatie. De instrumenten markeren een te volgen route dat via vergroting van inzicht leidt tot een heldere koers voor de organisatie.
In deze artikelenserie ligt mijn focus op hoe je gaandeweg in het proces steeds specifieker en explicieter wordt in de keuzes die je maakt. Op deze wijze werk je toe naar een koers die de organisatie echt richting geeft en die helpt om die richting vast te houden. Blijven hangen in nietszeggende algemeenheden is geen optie meer. De modellen zijn krachtige, praktische en beproefde hulpmiddelen. Je kan ze na het lezen van elk artikel direct toepassen.
Ben je ondernemer, directie of manager die weet waar jouw organisatie voor staat? Weet je wat jouw organisatie belangrijk vindt binnen de branche? Weet je wat jouw organisatie echt anders maakt dan concurrenten? Weet je welke problemen van klanten je oplost? Weet je welke doelgroep voor jou kiest en niet voor een concurrent? Weet je welke eigenschappen jouw klanten hebben en hoe je ze typeert? Weet je welk soort klanten je graag als klant wil en welke klanten beter passen bij de concurrent? Dan zou het best kunnen dat je de meest fundamentele basis voor een bestuurbaar bedrijf op orde hebt. Het nut van deze artikelenreeks is dat je kan kijken of je een aantal basiskeuzes gemist hebt of ze nog completer of scherper kan maken. Gebruik de artikelen dan als een checklist… heb je overal aan gedacht of kan het beter?
Ben je ondernemer, directie of manager voor wie bovenstaande nog niet geldt, dan denk ik dat de artikelenreeks van dit najaar voor jou een feest van herkenning zal zijn. Veel organisaties vinden het moeilijk om koers te bepalen en dus om specifiek te worden. De scherpte is er soms niet (meer). Scherpte gaat over specifiek zijn: “dit wil ik wél en dat wil ik dus níet”. Juist dát heeft elk bedrijf nodig om koers te zetten naar de toekomst. Relevant blijven, veranderen waar nodig en daarmee met meer plezier en minder moeite voortbestaan.
Scherpte (inhoudelijke dit wil ik wél en dat wil ik
níet) heeft elk organisatie nodig om te kunnen
kiezen en kiezen is nodig om te kunnen voortbestaan
Mocht iemand een mooi overzicht willen van erkende methodieken die je kan inzetten om een bedrijf op koers te zetten en te houden, dan kan ik het boek ‘Business- & Managementmodellen’ van Marijn Mulders (2018) van harte aanbevelen. Veel instrumenten waar ik in deze artikelenreeks naar refereer zijn in dit boek mooi kernachtig beschreven. Bovendien bevat de beschrijving van elk instrument uitstekende verwijzingen naar andere literatuur indien de lezer zich verder wil verdiepen.
Zo zet je koers naar een gezond bedrijf (deel 2/6)
Een koers uitzetten naar een gezond bedrijf eindigt met een missie- en visiestatement dat voldoet aan een aantal criteria. Een missie- en visiestatement dient als richtsnoer voor alle besluiten die binnen de organisatie gemaakt worden. De waarde van een goede missie en visie wordt in de praktijk vaak onderschat getuige de slechte missie- en visiestatements die we in de praktijk tegen komen. Deel twee uit deze serie geeft antwoord op de vraag: “Hoe kom je tot een missie- en visiestatement waar je als organisatie echt wat aan hebt?”
Zo maak je een goede swot-analyse voor een gezond bedrijf (deel 3/6)
Zodra je helderheid hebt over de missie en visie van de organisatie, dan kan je pas starten met het opstellen van een goede swot-analyse. Een swot-analyse is uitsluitend zinvol te gebruiken als er beperkte, relevante en selectieve informatie in is opgenomen. Dit moet je dus doen vanuit een bepaalde manier van kijken en niet door middel van het opstellen van iets waar alles in zit. Deel drie geeft antwoord op de vraag: “Hoe stel je een swot-analyse samen op basis waarvan je daarna een passende ondernemingsstrategie kan kiezen?”
→ met handig sjabloon ←
Zo ontwikkel je een strategie voor een gezond bedrijf (deel 4/6)
Strategie is de route die een bedrijf volgt om haar doel te bereiken. Het doel is bepaald in de geformuleerde missie en visie en de route wordt gekozen op basis van de gecombineerde kenmerken van de onderneming en haar omgeving. Het instrument dat we hier gebruiken is de confrontatiematrix. Deel vier geeft antwoord op de vraag: ‘Wat moet je doen om van swot-analyse te komen tot een goed passende ondernemingsstrategie die ook voor iedereen binnen de organisatie te begrijpen is: uitlegbaar, begrijpbaar en richting gevend bij het maken van keuzes?”
Zo kom je tot doelstellingen voor een gezond bedrijf (deel 5/6)
Als het bedrijf de route weet die ze wil volgen om haar doel te bereiken, dan worden eerst de concretere bedrijfsdoelstellingen bepaald. Zorgvuldig gekozen doelstellingen maken het mogelijk om de activiteiten binnen de organisatie te richten op de gewenste toekomst. We begeven ons nu op het tweede – tactische – niveau van de beleidscyclus. Deel vijf geeft antwoord op de vraag: “Wat heb je nodig en wat moet je doen om effectieve bedrijfsdoelstellingen te bepalen?”
Zo houd je grip op een gezond bedrijf (deel 6/6)
Op basis van de zorgvuldig gekozen en geformuleerde bedrijfsdoelstellingen kan de organisatie activiteiten uitzetten die bijdragen aan het behalen ervan. Nu hebben we de drie niveaus van de beleidscyclus te pakken: strategisch (de route), tactisch (de doelstellingen) en operationeel (de activiteiten). De uitdaging is nu om te bepalen hoe en op welke (ondernemings-) resultaten actief gestuurd moet worden om grip te houden op de zaak. Het zesde en laatste deel van de artikelenserie geeft antwoord op de vraag: “Hoe en op welke resultaten moet je sturen om grip te houden voor een gezonde toekomst?”
→ met handige tool ←
Referenties
Mulders, M. (2018). Business- & Managementmodellen (4e druk). Groningen: Noordhoff Uitgevers B.V.
Alle artikelen in deze serie:
Een bedrijf op een gezonde koers zetten en houden… zo doe je dat
(deel 1/6: introductie)
Zo zet je koers naar een gezond bedrijf
(deel 2/6: missie en visie)
Zo maak je een goede swot-analyse voor een gezond bedrijf
(deel 3/6: swot-analyse)
Zo ontwikkel je een strategie voor een gezond bedrijf
(deel 4/6: confrontatiematrix en strategiebepaling)
Zo kom je tot doelstellingen voor een gezond bedrijf
(deel 5/6: organisatiedoelstellingen)
Zo houd je grip op een gezond bedrijf
(deel 6/6: de balanced scorecard)
Sta je voor een mooie uitdaging, wil je er niet alleen voor staan of heb je hulp nodig? Ik praat er graag over met je.
- Bekijk mijn referenties via eerder werk
- Bekijk hier mijn LinkedIn profiel
